TẤM GƯƠNG LỊCH SỬ

THƠ

Một tất gươm linh trả nợ đời  

Qua chi sông Dịch hỡi người ơi  

Chuyến đi không hẹn ngày tao ngộ  

Chiến sĩ Kinh Kha chẳng thức thời

VỌNG CỔ

Câu 1.Tráng sĩ Kinh Kha anh hùng vị quốc vong thân hay vì rượu ngon thịt béo mà phải cam bỏ

mạng dưới kiếm báu của vua Tần ... Dòng lịch sử ngày ...xưa đã thay đổi bao lần.... Rằng tráng sĩ

Kinh Kha anh hùng thiên hạ chẳng ai hơn, nên Kha từ chỗ nghèo nàn được Thái Tử Đang đem về

trọng đãi trong điện ngọc cung vàng, ngày dạo vườn ngự uyển đêm uống rượu thưởng trăng chẳng

khác chi những vì vương đế.

Câu 2. Ngày tiệc nhỏ đêm tiệc lớn quanh mình có hàng trăm mỹ nhân nhạc công vũ nữ đàn hát rộn

ràng ... Lúc ấy đời Kha kết toàn bằng nhung gấm lụa là. Một tiếng hô có muôn người vâng dạ nuôi

 quân nghìn thuở nhờ chỉ một giờ huống chi Kinh Kha chỉ sống trọn đời bằng mấy đêm vui ngắn

 ngủi thì bảo sao người người không quỳ lụy.  Thái Tử Đang làm sao cho Kinh Kha vì mang nặng

nghĩa ân mà phải sang Tần để ám sát Tần Vương.

Câu 3. Thái Tử Đang còn rao truyền trong dân chúng rằng chỉ có Kinh Kha mới đưa nước nhà

 qua khỏi tay bạo chúa Thủy Hoàng, thôi thì nào là biểu ngữ nào là khẩu hiệu với những lời chúc

tụng của muôn dân. Ngợi khen lòng dũng cảm để khích lệ chí anh hùng cho Kha an lòng lãnh sứ

mạng ra đi. Đó là việc làm của trang thức giả mượn sức người mưu việc mình đem con Chấu của

 đất Yên mà chóng đối với chiếc Xe vĩ đại của đất Tần.

NGÂM THƠ

Chí cả thôi đành gởi núi sông     

Trọn tình vẹn nghĩa thế là xong    

Chuyến đò sông Dịch buồn tê tái     

Yên quốc giã từ chẳng nhớ mong

VỌNG CỔ

Câu 4. Bởi muốn bảo toàn giang sang Yên Quốc nên Thái Tử Đang vẫn bền gan đãi sĩ chiêu hiền ...

Chẳng để Kha lo lắng ưu phiền. Nào là lấy vàng cho Kinh Kha ném cá, chặt tay người ngọc để kính

dâng. Ân càng nặng nghĩa càng dày nên Kha không thể từ chối trách nhiệm Yên Bang. Mà thật lòng

 Kha vẫn hiểu tự mình không thể nào thay đổi được thế cờ gồm thâu lục quốc của bạo chúa Thủy

Hoàng.

Câu 5. Hôm ấy là một ngày u ám thê lương dường như trời đất cũng rủ lòng thương người nhất

 quyết sang Tần ... Trước phút Kha xuống thuyền qua sông Dịch lạnh lùng. Toàn dân Yên Quốc

đang hướng về phía bờ sông muôn miệng một lời ca tụng Kinh Kha. Mong mỏi cho Kha ra đi thành

 công đắc thắng trở về, nhưng đó chỉ là hư ảo vì chuyến đò ngang là chiến đò vĩnh biệt và dân Yên

phải khóc người tráng sĩ anh hùng ...

Câu 6. Ngày được tin Tần chúa đã giết chết Kinh Kha, Yên Quốc rũ cờ tang nhân nhân ngậm ngùi

 tưởng nhớ công người vì nước hy sinh. Dòng Dịch thủy nghìn đời vẫn lặng lờ trôi _ trôi mãi; đất

Tần là mồ chôn thân thế của Kinh Kha và là họa diệt vong của dân Yên chiến bại hay cũng chính

nơi đó là nơi đã tạo nên tấm gương sáng muôn đời... Chẳng phải Kinh Kha không hiểu người

biết ta mà đem thân vào chỗ chết chỉ vì Thái Tử Đang không cân phân lợi hại liều lĩnh hại người

 mà hư cả thân danh.